چرا چین تلاشی برای احیای برجام نمی کند؟
تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۱۵۷۱۴
در حالی که برجام همچنان بهترین گزینه برای چین است، «اگر ایالات متحده و ایران بتوانند خارج از مذاکرات برجام به یک راه حل دوجانبه دست یابند، توافق فعلی چندان اهمیتی نخواهد داشت. اما آیا این دو کشور می‌توانند در یک دوره کوتاه‌تر آشتی کنند؟»
همانطور که در طول سفر اخیر ابراهیم رئیسی به چین مشخص شد، بازگشت ایران به برجام کاملاً به نفع چین خواهد بود، اما چرا پکن تا به حال تلاش بیش‌تری برای سوق دادن ایران به سمت احیای برجام نکرده است؟
نقش متعادل کننده چین در خلیج فارسسفر سه روزه ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به پکن، پس از عقب‌گردی که در پی سفر شی جین پینگ، رهبر چین به عربستان سعودی در ماه دسامبر رخ داد، نقش متعادل‌کننده چین در خلیج فارس را احیا کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به نوشته دیپلمات، در واقع، مانع اصلی اجرای مشارکت استراتژیک جامع ۲۵ ساله چین و ایران که در سال ۲۰۲۱ امضا شد، وجود تحریم‌های ثانویه ایالات متحده است. یا، از منظری دیگر، عدم بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از خروج آمریکا از آن در سال 2018.
برجام، بهترین گزینه برای پکن است زیرا...همان‌گونه که پیش از این هم بدان اشاره شده، توافق هسته‌ای با ایران به بهترین وجه منافع امنیتی چین در خلیج فارس را تامین می‌کند.
با این حال، شکی نیست که پکن برای احیای این توافق کار زیادی انجام نداده است. سفر رئیسی به چین زمانی انجام شد که چشم‌انداز بازگشت به توافق با ایران یا حتی یک توافق دیگر، ضعیف است. با این حال، علی‌رغم وضعیت در کمای توافق، شی مجدداً بر تعهد چین به اجرای سریع برجام تأکید کرد.
وعده برجامی شی به رئیسیبه گفته فن هونگدا، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای و کارشناس برجسته چینی در مسائل ایران: «با تامل درباره آنچه رئیس‌جمهور شی به رئیس‌جمهور ایران در پکن گفت، فکر می‌کنم چین واقعاً می‌خواهد مذاکرات برجام را پیش ببرد. پکن نمی‌خواهد توافق ایران کنار گذاشته شود.»
در واقع، طبق روایت رسمی، شی به رئیسی اطمینان داد که «چین به مشارکت سازنده در مذاکرات برای ازسرگیری توافق هسته‌ای، حمایت از ایران در حفظ حقوق و منافع مشروع خود، و تلاش برای حل و فصل سریع‌تر این توافق ادامه خواهد داد. »
عدم تغییر در موضع پکنسخنان شی تعجب برانگیز نیست. از سال 2018، موضع چین در مورد برجام تغییر چندانی نکرده است - ترکیبی از درخواست برای بازگشت به توافق و سرزنش یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده در حالی که در حاشیه مذاکرات وین باقی مانده است.
اما مسئله نامشخص آن است که مقامات چینی به طور خصوصی به همتایان ایرانی خود گفته‌اند. حضور علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در برجام، در هیئتی که به چین سفر کرده است، اگرچه با توجه به گستردگی این سفر تعجب‌آور نیست، اما حکایت از تبادل نظری عمیق‌تر از لفاظی‌های تکراری دارد.
به نظر می رسد چین به اندازه کافی با وضعیت موجود راحت است، نه به این دلیل که بهترین گزینه روی میز است -این گزینه بازگشت به برجام است- بلکه به این دلیل که از دیدگاه پکن، این وضعیت برای تضمین منافع اصلی چین در منطقه کافی است. به هر حال، حتی پس از خروج ترامپ از توافق با ایران، چارچوب گسترده‌تر توافق همچنان پابرجاست و کنترل حداقلی بر تشدید تنش‌های هسته‌ای ایران را تضمین می‌کند و طرف‌ها را درگیر مذاکرات نگه می‌دارد.
بله، سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران از سال 2018 کاهش یافته است و نشان می‌دهد که این توافق چقدر برای آینده روابط چین و ایران حیاتی است. اما روابط اقتصادی، مالی و سیاسی بین پکن و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بدون تأثیر از تنش‌های دریایی در خلیج فارس در حال شکوفایی است. سفر شی جین‌پینگ به عربستان سعودی در ماه دسامبر نشان داد که علی‌رغم یک برجام رو به زوال، ردپای چین در منطقه همچنان به گسترش به ظاهر غیرقابل توقف خود ادامه می‌دهد و مورد استقبال شرکای عرب قرار می‌گیرد.
در یک صحنه جهانی که مسائل مهم‌تری توجه دیپلماتیک چین را به طور کامل درگیر کرده است- رقابت با ایالات متحده و جنگ روسیه و اوکراین – انگیزه‌ها برای تخصیص منابع دیپلماتیک گرانبها برای ایفای نقش فعال در میانجیگری بین ایران و واشنگتن بسیار کم است، به ویژه با توجه به اینکه پکن فاقد اراده و تجربه برای رهبری مذاکرات برای احیای برجام است.
در عوض، چین بسیار راحت‌تر است که از طریق واردات مخفیانه نفت ایران، یک راه نجات اقتصادی به تهران بدهد که هم مزیت یک منبع نفت خام ارزان قیمت برای چین را دارد و هم از خطر یک تشدید بالقوه، زمانی که جمهوری اسلامی از نظر اقتصادی در تنگنا قرار بگیرد، اجتناب می‌کند. نتیجه یک تعادل متزلزل است که به شدت وابسته به وضعیت موجود است.
گلوبال تایمز در سرمقاله‌ای پیش از دیدار رئیسی، روابط چین و ایران را «ضد هژمونی و ضد قلدری» توصیف کرد، موضعی که بسیاری از کارشناسان چینی در آن اشتراک دارند. از منظر چین، خروج ترامپ از توافق ایران و اعمال تحریم‌ها نمونه‌ای از یک‌جانبه‌گرایی آمریکاست.
به گفته پروفسور فن، «اگر بتوان در روابط بین‌المللی درباره عدالت صحبت کرد، خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام واقعاً اشتباه بوده است. از سرگیری اجرای کامل برجام نیز [موضوع] احترام به انصاف و عدالت بین المللی است.»
به نظر چین، طرفی که پس از به خطر انداختن برجام نیاز دارد که سازش کند، ایالات متحده است نه ایران. با این حال، به گفته فن، در حالی که برجام همچنان بهترین گزینه برای چین است، «اگر ایالات متحده و ایران بتوانند خارج از مذاکرات برجام به یک راه حل دوجانبه دست یابند، توافق فعلی چندان اهمیتی نخواهد داشت. اما آیا این دو کشور می‌توانند در یک دوره کوتاه‌تر آشتی کنند؟»
ترس از فروپاشی کامل و نهایی برجامتنها ترس از فروپاشی کامل و نهایی برجام می‌تواند چین را وادار کند که ایران را به توافق بازگرداند و مقداری از منابع دیپلماتیک خود را به میانجیگری بین تهران و واشنگتن اختصاص دهد. با این حال، در حالی که وضعیت فعلی روابط چین-آمریکا امید به میانجیگری پکن را کم می‌کند، این شانس وجود دارد که مقامات چینی به طور خصوصی نگرانی‌های خود را با ایرانی‌ها در میان بگذارند. خبر سفر هیئت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران در پی ادعای کشف ذرات اورانیوم با غنای 84 درصد و تشدید تبادلات دیپلماتیک بین ایران و بازیگران منطقه (از جمله سفر قریب‌الوقوع سلطان عمان، میانجی‌گر مهم در جریان مذاکرات برجام) نشان می دهد که چیزی پیرامون برجام دوباره در حال حرکت است، هرچند در جهتی نامشخص.
اگر همانطور که آقای فن گفت، سخنان شی منعکس کننده تمایل مجدد چین برای پیشبرد مذاکرات باشد، ممکن است شاهدی باشد که پکن متوجه شده است که ماجراجویی توافق با ایران به نقطه شکست رسیده است و تعادل نامطمئن فعلی آن ممکن است فرو بریزد.
اقتصادنیوز
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: مذاکرات برجام بهترین گزینه ایالات متحده چین و ایران بین المللی روابط چین خلیج فارس برای چین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۱۵۷۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توافق ایران و امارات برای تقویت همکاری‌های تجاری
وزارت اقتصاد امارات در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقامات این کشور و ایران در نشستی برای تقویت روابط اقتصادی و ارتقای همکاری در بخش‌های مختلفی از جمله گردشگری، حمل‌ونقل، کارآفرینی و انرژی‌های تجدیدپذیر توافق کرده‌اند. - اخبار اقتصادی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از نشنال نیوز، وزارت اقتصاد امارات روز پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقامات این کشور و ایران در نشستی برای تقویت روابط اقتصادی و ارتقای همکاری در بخش‌های مختلفی از جمله گردشگری، حمل‌ونقل، کارآفرینی و انرژی‌های تجدیدپذیر توافق کرده‌اند.
اولین نشست کمیته مشترک اقتصادی دو کشور در ابوظبی به ریاست عبدالله بن طوق، وزیر اقتصاد امارات و مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی ایران برگزار شد.
وزارت اقتصاد امارات در این بیانیه اعلام کرد که هر دو کشور همچنین قصد دارند همکاری های اقتصادی را در بخش هایی از جمله حمل و نقل، کشاورزی و محیط زیست تقویت کنند.
تجارت ایران و امارات به 30 میلیارد دلار می‌رسدفرصت ایران و امارات برای دستیابی به بازارهای شمال و جنوببن طوق در این دیدار گفت: تشکیل اولین نشست کمیته مشتک اقتصادی امارات و ایران منعکس کننده آرمان‌های مشترک ما برای تحکیم روابط اقتصادی موجود و گسترش آنها به بخش‌های آینده است.
بر اساس این گزارش، این توافق در حالی صورت می‌گیرد که امارات متحده عربی به تقویت روابط تجاری و اقتصادی خود با کشورهای جهان از طریق موافقت نامه‌های مشارکت اقتصادی جامع (Cepa) که هدف آن کاهش یا حذف موانع تجاری است، ادامه می‌دهد.
در اولین جلسه کمیته مشترک اقتصادی ایران و امارات، همچنین راه های جدیدی برای تقویت تجارت و حمایت از صادرکنندگان و واردکنندگان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
دو کشور توافق کردند که گروه های ویژه فنی مشترک برای پیگیری اجرای توصیه‌های این کمیته برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و تجاری ایجاد کنند.
بر اساس این بیانیه، آنها همچنین موافقت کردند که از توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) حمایت کنند و محصولات آنها را به بازارهای جدید صادر کنند.
آقای بذرپاش روز چهارشنبه در ابوظبی با شیخ منصور بن زاید، معاون رئیس جمهور و نخست وزیر امارات نیز دیدار کرد.
به گفته خبرگزاری‌های دولتی اماراتف آنها در مورد همکاری دو کشور به ویژه در زمینه گسترش تجارت دوجانبه گفتگو کردند.
انتهای پیام/
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد